Selamlar otomasyon sevdalıları!
Hatırlarsanız bundan yıllar önce, S7-200 efsanesi (o gri/mavi kablosunu hatırlayanlar burada mı?) yerini S7-1200’e bıraktığında bir devrim olmuştu. “Basic Controller” sınıfında Ethernet portunun standart olması, TIA Portal’a geçiş sancıları derken S7-1200, son 10-12 yılın tartışmasız en çok kullanılan, en çok ekmek yediren PLC’si oldu. Küçük makinelerden orta ölçekli hatlara kadar her yere o kompakt gri kutuyu koyduk.
Ama artık devir değişti. Endüstri 4.0, IoT, Yapay Zeka derken o emektar S7-1200 (artık ona G1 diyelim) bazı noktalarda nefessiz kalmaya başlamıştı.
Ve nihayet beklenen gün geldi. Siemens, Simatic S7-1200 G2 (Generation 2) serisini sahaya sürdü.
Bu yazıda size sadece katalog verilerini (“Şu kadar MHz, bu kadar MB”) anlatmayacağım. Asıl mesele bu cihazın teknik özelliklerinden ziyade, otomasyon standartlarını nasıl değiştirdiği. Çünkü G2, sadece bir “hızlandırma” operasyonu değil, Basic Controller kavramının yeniden tanımlanmasıdır.
Kahvenizi tazeleyin, başlıyoruz.
Neden Şimdi? Standartlar Neden Değişiyor?
Önce büyük resme bakalım. Eskiden “Mikro PLC” veya “Kompakt PLC” dediğimizde beklentimiz neydi?
- Birkaç kontaktör çektirsin.
- Basit bir sayıcı yapsın.
- Belki küçük bir HMI ile haberleşsin.
- Ucuz olsun.
S7-1200 G1 bunları fazlasıyla yaptı. Ama 2025’in dünyasında müşterilerimiz bizden ne istiyor? “Makine verilerini buluta atalım.”, “Siber güvenlik açığı olmasın.”, “Servo motorları senkronize sürelim.”, “Yapay zeka ile kestirimci bakım yapalım.”
İşte eski toprak S7-1200 buralarda zorlanıyordu. Cycle time’lar uzuyor, hafıza şişiyor, OPC UA açınca cihaz kasıyordu. Simatic S7-1200 G2, tam da bu “Giriş Seviyesi” ile “High-End (S7-1500)” arasındaki uçurumu kapatmak için doğdu. Artık “Küçük proje” demek “Basit teknoloji” demek değil. Küçük projelerde de devasa yetenekler standart hale geliyor.
Tasarım ve İlk Bakış: Tanıdık Ama Daha Yakışıklı
Kutuyu açtığınızda sizi şaşırtan bir şey yok, ki bu iyi bir şey. Siemens, o sevdiğimiz “Form Factor”ü bozmamış. Yani panoda S7-1200 G1 için deldiğiniz yere G2 “cuk” diye oturuyor. Vida delikleri, klemens yapıları aynı. Bu, biz panocular ve revizyoncular için hayati bir detay.
Ancak detaylara indiğinizde farkı görüyorsunuz. Malzeme kalitesi, LED dizilimleri ve o “ben yeniyim” diyen havası var. Ama asıl değişim kaputun altında.
S7-1200 G2’nin en büyük vaadi performans. TIA Portal V21 ile projeyi yükleyip “Online” olduğunuzda o farkı hissediyorsunuz.
- İşlemci Gücü: G1’e göre komut işleme hızlarında ciddi bir sıçrama var. Özellikle kayar noktalı sayı (Real/LReal) işlemlerinde ve karmaşık matematiksel fonksiyonlarda cihaz banamısın demiyor. Eskiden cycle time 15-20 ms olan bir projeyi G2’ye attığımda 5-6 ms seviyelerine düştüğünü gördüm. Bu, makine hızının artması demek.
- Hafıza: O meşhur “Work Memory Full” hatası var ya… G2 serisi, bellek konusunda çok daha cömert. Artık optimize edilmemiş DB’ler kullanırken bile (ki yapmayın, optimize kullanın!) eliniz daha rahat.
- İletişim Tamponu: OPC UA veya Web Server kullanırken G1’de yaşadığımız o “dar boğaz” hissi gitmiş. Veri paketlerini çok daha hızlı işliyor.
Motion Control: Artık Sadece “Puls” Atmak Yok
Bence S7-1200 G2’nin oyunun kurallarını değiştirdiği en önemli yer burası: Hareket Kontrolü.
Eskiden S7-1200 ile servo sürmek nasıldı? Ya PTO (Pulse Train) ile adım sayardık (ki kablo kopsa haberimiz olmazdı) ya da Profinet üzerinden basitçe hız/pozisyon yollardık ama senkronizasyon (Gearing/Camming) için S7-1500 Technology (T) CPU’lara muhtaçtık.
S7-1200 G2, bu bariyeri yıkıyor. G2 serisi, gelişmiş Motion Control yeteneklerini standart (veya çok daha ulaşılabilir) hale getiriyor. Basit eksen senkronizasyonları, daha hassas pozisyonlama ve daha fazla eksen sayısı desteği var. Artık 3-4 eksenli bir paketleme makinesi için S7-1500’e geçip maliyeti ikiye katlamanıza gerek kalmayabilir. “Basic Controller” artık “Basic Motion”dan fazlasını yapıyor. Bu, makine imalatçıları için ciddi bir maliyet avantajı demek.
Haberleşme ve Siber Güvenlik: “Security by Default”
2025’teyiz arkadaşlar. Bir PLC’yi internete (veya fabrika ağına) bağlamak, onu bir savaş alanına bırakmak gibidir.
G2 serisi, Siemens’in yeni “Security by Default” (Varsayılan Olarak Güvenli) felsefesiyle geliyor.
- Kutudan çıktığında şifre koruması zorunlu.
- Haberleşme protokolleri şifreli.
- TLS sertifikaları yönetimi çok daha kolay.
Ayrıca OPC UA performansı… Ah o OPC UA! G1’de sunucuyu açtığımızda PLC’nin cycle time’ı tavan yapardı. G2’de bu iş için sanki ayrı bir çekirdek ayrılmış gibi (mimari detayları tam açıklanmasa da hissettirdiği bu). SCADA sistemlerine veya MES/ERP sistemlerine veri basarken cihazın ana döngüsü sekteye uğramıyor.
Burada ilginç bir yenilik daha var. Cihazın üzerindeki teşhis yetenekleri artırılmış. Artık hatayı anlamak için laptopu bağlayıp TIA Portal’ı açmayı beklemek zorunda değilsiniz. G2 serisi, daha detaylı LED teşhisleri ve (modeline göre) akıllı telefon entegrasyonuyla (NFC veya basit bir app bağlantısı) size “Benim derdim şu, 3 nolu modülde kablo kopuk” diyebiliyor. Sahadaki bakımcı için bu özellik, hayat kurtarıcıdır.
Tabii ki bu yeni oyuncağı programlamak için güncel bir TIA Portal sürümüne (V21) ihtiyacınız var. Burada güzel bir detay var: Kod Uyumluluğu. Eski S7-1200 projenizi açıp, “Device Exchange” diyerek G2’yi seçtiğinizde, %99 oranında sorunsuz geçiş yapıyorsunuz. SCL kodlarınız, FC’leriniz, DB’leriniz aynen çalışıyor. Hatta daha hızlı çalışıyor. Siemens’in en sevdiğim yanı bu; geriye dönük uyumluluk konusunda (bazı istisnalar hariç) bizi çok üzmüyorlar.
Kimler Geçmeli? Kimler Beklemeli?
Peki, hemen koşa koşa gidip bütün stoklarınızı G2 ile mi değiştirmelisiniz?
Şu durumlarda EVET:
- Makine Hızı Sorunu: Mevcut S7-1200’ünüz limitlerde çalışıyorsa, cycle time yüzünden sensör kaçırıyorsanız, G2 ilaç gibi gelecektir.
- Haberleşme Yoğunluğu: Çok fazla veri topluyor, OPC UA kullanıyor veya çok sayıda HMI/Sürücü ile konuşuyorsanız G2 şart.
- Yeni Projeler: Sıfırdan bir makine tasarlıyorsanız, fiyat farkı (ki genelde lansmanlarda yakın tutarlar) çok uçuk değilse, geleceğe yatırım için G2 ile başlayın. 5 yıl sonra G1 parçası aramakla uğraşmazsınız.
Şu durumlarda BEKLEYİN:
- Basit, Standart İşler: Sadece bir pompa açıp kapatıyor, 3-5 röle çektiriyorsanız, G1 (veya stoktaki G1’ler) işinizi görmeye devam eder. Fanteziye gerek yok.
- Stok Durumu: Yeni çıkan donanımların tedarik zincirine oturması bazen birkaç ay sürebilir. Projeniz çok acilse, rafta bulduğunuzu kullanın.
Simatic S7-1200 G2, otomasyon dünyasında “Giriş Seviyesi” (Entry Level) kavramını öldürdü bence. Artık giriş seviyesi diye bir şey yok, “Kompakt Yüksek Performans” var.
Siemens, bu hamlesiyle rakiplerine (Beckhoff, Omron, Schneider vb.) şu mesajı veriyor: “Küçük PLC pazarını kimseye bırakmam, hatta çıtayı öyle bir yere koyarım ki, ulaşmak için zıplamanız yetmez, uçmanız gerekir.”
Bir otomasyoncu olarak benim G2’den beklentim yüksek. İlk denemelerim beni heyecanlandırdı. Sahadaki toza, gürültüye, elektriksel parazitlere ne kadar dayanıklı olduğunu ise zaman gösterecek. Ama “Genetik Mirası” (S7-1200 G1) sağlam olduğu için, bizi yarı yolda bırakacağını sanmıyorum.
Otomasyonda standartlar değişiyor arkadaşlar. Artık daha hızlı, daha güvenli ve daha akıllı olmak zorundayız. S7-1200 G2 de bu yolculukta yeni yol arkadaşımız.
Siz yeni nesil PLC’ler hakkında ne düşünüyorsunuz? G2’yi deneme şansınız oldu mu? Yorumlarda buluşalım!
Kontaklarınız yapışmasın, cycle time’ınız kısa olsun!
